Którą normę oświetleniową stosować: 12464-1:2012 czy 12464-1:2022-01?
Norma oświetleniowa – zamiast wstępu
W pytaniu postawionym w tytule artykułu pojawiają się 2 Polskie Normy:
- PN-EN 12464-1:2012 – wersja polska, Światło i oświetlenie — Oświetlenie miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach (Norma wycofana i zastąpiona przez PN-EN 12464-1:2022-01 – wersja angielska)
2. PN-EN 12464-1:2022-01 – wersja angielska – Światło i oświetlenie – Oświetlenie miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach
Co to jest Polska Norma?
Określenie Polska Norma wprowadził w 1924 r. Komitet Techniczny dla normalizacji wytworów przemysłowych oraz ich dostawy przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Polskie Normy są opracowywane przez Komitety Techniczne.
Kto zajmuje się publikowaniem norm oświetleniowych?
Nadzorem zgodności procesów opracowywania norm z przepisami wewnętrznym oraz publikowaniem norm zajmuje się Polski Komitet Normalizacyjny (pkn.pl)
Czego dotyczą Normy 12464-1:2012 oraz 12464-1:2022?
Ww. normy określane są potocznie normami oświetleniowymi i określają parametry źródeł światła oraz cechy emitowanego przez nie strumienia świetlnego, jakimi powinny się charakteryzować oprawy i światlo w miejscach przebywania ludzi czy w miejscach pracy. Normy oświetleniowe zawierają m.in. parametry minimalnego natężenia, równomierności światła czy określają parametr współczynnika oddawania barw oprawy oświetleniowej.
Jakich obiektów dotyczą normy oświetleniowe?
Tabele zawarte w ww. normach oświetleniowych określają parametry oświetlenia dla budynków i przestrzeni takich jak: szkoły, przedszkola i żłobki, a także biura, magazyny, zakłady pracy, fabryki itd.
Czy stosowanie Norm jest obowiązkowe?
- W Polsce do 31 grudnia 1993 roku obowiązywał system normalizacji obligatoryjnej.
- w okresie od 1994 do 31 grudnia 2002 roku obowiązywał system normalizacji dobrowolnej,
z możliwością nakładania obowiązku stosowania norm przez właściwych Ministrów. - od 1 stycznia 2003 roku stosowanie norm w Polsce jest całkowicie dobrowolne [Ustawa z 12 września 2002 r. o normalizacji (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 1483)].
Oznaczenie normy jako wycofana i obowiązująca na stronie pkn.pl
Przy każdej Polskiej Normie opublikowanej na stronie pkn.pl widnieje status: „obowiązująca” lub „wycofana i zastąpiona przez…”. Można dojść do wniosku, że stosowanie Normy wycofanej jest błędem. Nic bardziej mylnego:
„(…)Wycofania normy nie można utożsamiać z unieważnieniem normy, które było działaniem właściwym jedynie dla poprzedniego systemu normalizacji. Unieważnienie normy powodowało bezpośredni skutek prawny polegający na zakazie stosowania – pod groźbą sankcji karnych – normy unieważnionej. Powodowało także wycofanie normy ze zbioru norm, który obejmował wyłącznie normy prawnie usankcjonowane. Norma wycofana mogła mieć już znaczenie tylko archiwalne. W normalizacji, u której podstaw leży dobrowolne stosowanie normy, wycofanie normy oznacza wyłączenie jej ze zbioru norm aktualnych ze względu na dezaktualizację jej treści.(…)
Które Normy oświetleniowe są zatem obowiązkowe?
Normami obowiązkowymi do stosowania są te, które zostały powołane z Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2022 poz. 1225).
Która norma oświetleniowa jest powołana w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie?
W opublikowanym w dniu 9 czerwca 2022 (po opublikowaniu „nowej” normy z 2022 roku) na oficjalnej rządowej stronie https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001225 dokumencie PDF: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220001225/O/D20221225.pdf na stronie nr 90, w tabeli „WYKAZ POLSKICH NORM POWOŁANYCH W ROZPORZĄDZENIU” w wierszach 3 oraz 41, w kolumnie 3 można odnaleźć numer normy: PN-EN 12464-1:2012.
Kiedy norma z roku 2022 zacznie obowiązywać?
Normę 12464-1:2022 dobrowolnie można stosować już dzisiaj, natomiast stanie się ona obowiązkowa w momencie powołania jej w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.